Een boog alleen is niet altijd goed genoeg

Een onmiskenbaar onderdeel van de boog zijn de accessoires. Hoewel niet van toepassing op de traditionele houten bogen, zeker een must op de moderne recurve boog en compound boog.

De oplegger

Hoewel een traditionele houten boog geen oplegger heeft (dit is uiteraard je hand) hebben de moderne houten bogen een oplegger welke in de boog zelf verwerkt is. Voor de niet houten recurve bogen en compound bogen geldt dit niet, deze hebben een aparte oplegger nodig. Het principe van de oplegger is erg simpel, een vlak onderdeel welke is uitgelijnd met de pees om een pijl zo recht mogelijk van de boog weg te schieten.

Er zijn er veel verschillende opleggers. De meest simpele zijn die voor de recurve bogen. Deze zijn vaak niet meer dan een stukje staal waarop de pijl rust, hieronder 2 voorbeelden.

Voor een compound boog bestaan bovenstaande ook. Maar de meeste compound schutters maken gebruik van een zogenaamde ‘blade’ oplegger. Dit lijkt een beetje op een slangentong, zoals hieronder getoond.

Een ander populaire oplegger, voornamelijk gebruikt in het buitenland, is de whisker bisquit. Het voordeel van deze oplegger is dat de pijl nagenoeg niet uit de oplegger kan vallen. Dit voordeel is tevens ook direct een nadeel, hierdoor verliest de pijl een deel bewegingsvrijheid waardoor de consistentie van een schot minder wordt.

Een variatie op de whisker bisquit is de brush oplegger. Deze heeft hetzelfde principe van het vastklemmen van de pijl tussen ‘haren’. Deze variatie heeft echter minder last van ‘drag’ omdat het aantal haren sterk is vermindert met het voordeel dat de pijl meer snelheid kan maken en stabieler van een boog af komt.

Dan hebben we ook nog de ‘drop down’ oplegger. De bedoeling van deze oplegger is dat deze compleet wegvalt van de pijl waardoor er nog minder frictie optreedt en de pijl nog minder contact heeft met de boog, daarmee theoretisch een ‘schoner’ schot zou moeten opleveren. (Wanneer tijdens het lossen de schutter de boog een beetje omhoog of omlaag beweegt, zal de oplegger de pijl niet wegdrukken).

Er is echter ook een nadeel te noemen voor dit type oplegger. Het wegvallen van de ‘arrow rest’ wordt in veel gevallen geregeld door een touwtje. Dit touwtje is verbonden met de pees, wanneer de pees een bepaalde spanning op het touwtje uitoefent zal de rest omlaag klappen. Wanneer deze niet goed is afgesteld of faalt tijdens een schot, kan dit defecte pijlen als gevolg hebben. Over de consistentie van het schot zullen we het dan maar niet hebben.

De button

Het doel van de button is om de pijl zo recht mogelijk van boog af te laten komen. Dit doet de button door bij het opleggen van de pijl contact te maken met de pijl en middels een veersysteem de druk aan te passen op de pijl. Hierdoor wordt de pijl naar buiten gedrukt om het ‘schutterscomplex’ te compenseren.

Binnen deze accessoire categorie is er redelijk weinig variatie. Het voornaamste verschil tussen de verschillende fabrikanten is de aanpasbaarheid van de button zelf. Waar de ene ‘on the fly’ aangepast kan worden, vereist een andere een inbussleutel.

De klikker

Het nut van een klikker is niets meer dan een indicatie geven wanneer een bepaalde treklengte is bereikt. In tegenstelling tot wat veel schutters doen, is de klikker niet bedoeld om aan te geven wanneer een schot gelost kan worden. Hoewel het niet aan te raden is om een schot te lossen zonder dat de klikker is afgegaan, kan het wel. Het resultaat is dat de pijl de klikker kapot kan maken en de pijl een variatie krijgt bij het lossen van een schot. Tevens kunnen de vaantjes losraken van de schacht.

De klikker zelf wordt vaak direct op de riser gemonteerd. Er zijn echter ook vizieren met een klikker. Deze vizieren bieden meer aanpasbaarheid van de klikker waardoor deze mee kan groeien met een beginnend schutter.

Het vizier en de peepsight

Binnen deze accessoire categorie zit heel veel variatie, hoewel het doel te allen tijde simpel is. Een meer consistent schot te lossen door het toevoegen van extra ijkpunten.

Jachtvizier

Voor een jachtvizier wordt er over het algemeen een grote ring gebruikt met meerdere focus punten. Deze focus punten dienen afgesteld te worden op bepaalde afstanden. Een jachtvizier wordt niet geaccepteerd in wedstrijden.

De afbeelding hierboven is een basis voorbeeld. Hier zijn echter vele variaties van waarbij de punten ook kunnen oplichten voor gebruik in de nacht. Het jachtvizier heeft over het algemeen weinig mogelijkheden om ‘on the fly’ aanpassingen uit te voeren.

Olympisch vizier

Het olympische vizier bestaat uit 2 onderdelen, het vizier en de vizierkorrel. Het vizier is het deel waarop de korrel wordt gemonteerd. Het vizier zelf geeft de functionaliteit om afstand aan te passen en compensatie te bieden voor zijwaartse afwijkingen van de schutter. De korrel is het puntje en glaasje waardoor gekeken kan worden.

Binnen de korrels is er ook nog een noemenswaardig verschil. Veel korrels voor een recurve boog bevatten geen vergrotend effect, waar dit bij een compound boog wel vaak is. Dit is echter volledig op voorkeur van de schutter zelf en combineren is mogelijk.

De korrel komt ook in verschillende groten, voor een compound boog wordt dit vaak afgestemd op de schutter in combinatie met de peepsight welke hij gebruikt. Wanneer een korrel groot is, zal er ook een grotere peepsight worden gemonteerd. Op deze manier kan je de omtrek van de peepsight matchen met de omtrek van de korrel en een meer nauwkeurig resultaat boeken.

Peepsight

Een peepsight wordt alleen gebruikt bij compound bogen. Een peepsight is niet veel meer dan een rubberen ring welke wordt gemonteerd in de pees. Zoals hierboven eerder benoemt, komen peepsights in verschillende maten. Afhankelijk van de voorkeur van de schutter en de gebruikte korrel wordt deze maat bepaald.

De stabilisator

Het doel van een stabilisator op een boog is om kleine bewegingen van een schutter tegen te compenseren, hierdoor wordt de boog en dus het schot stabieler met een hogere consistentie als gevolg.

Een stabilisator heeft bijna altijd eenzelfde design. Het gaat om 1 of meerdere staven welke voor (of aan de zijkant) van een boog worden gemonteerd. Het verschil tussen de fabrikanten zit voornamelijk in de gebruikte materialen, het gewicht en de flexibiliteit van deze staven.

Het aanmeten van een stabilisator gebeurt op voorkeur van de schutter en, waar mogelijk, de ervaring van een schutter.

De release

Een release wordt alleen gebruikt op een compound boog. Dit wordt gedaan omdat de hoek van de pees bij een compound boog vele malen kleiner is dan bij een meer traditionele boog. Hierdoor zou je automatisch meer druk leggen op de pijl en sneller last krijgen van je vingers. 

Een release wordt vaak gekoppeld aan een zogenoemde ‘D-loop’ die op de pees wordt geplaatst.

Dit is echter niet het geval bij alle releases. Voor releases zijn er 2 verschillende typen. De release welke direct op de pees geklikt kan worden en de release welke op een D-loop wordt geklikt.

De D-loopt release wordt vaak gebruikt bij een vinger release. Dit houdt in dat de release zelf in de hand wordt vastgehouden door de schutter en moet meedraaien met de beweging van de hand.

Een release die op de pees wordt geklikt is vaak een pols release. De pols release wordt gebonden om de pols en bevindt zich achter de hand, hierdoor komt de spanning niet op de vingers van de schutter te staan en wordt een meer constant schot gerealiseerd wanneer de schutter zijn hand incorrect gebruikt bij een schot.